اصطلاحات و لغات تخصصی, مقالات

آبخور چیست؟ و انواع آن کدامند؟

آبخور کشتی چیست؟ و انواع آن کدام است؟

آبخور (Draft) کشتی و انواع آن

 

آبخور (Draft) یکی از مفاهیم اساسی در طراحی و عملکرد کشتی‌ها است که به عمق فرو رفتن بدنه‌ی کشتی در آب اشاره دارد. میزان آبخور تأثیر مستقیم بر ایمنی، مانورپذیری و بهره‌وری کشتی دارد. در این مقاله، با استفاده از اطلاعات به‌روز، به تعریف آبخور، انواع مختلف آن و کاربردهای هر کدام در شرایط عملی می‌پردازیم.

 

آبخور چیست؟

آبخور یا "Draft" عمقی از آب است که کشتی در آن قرار می‌گیرد. این مقدار به طور مستقیم به بار و وزن کشتی بستگی دارد و در عملکرد کلی کشتی تاثیر می‌گذارد.

 

انواع آبخور

۱. آبخور استاتیک (Static Draft)

آبخور استاتیک (Static Draft) به عمق کشتی در حالت سکون و بدون نیروی خارجی اشاره دارد. این نوع آبخور زمانی اندازه‌گیری می‌شود که کشتی در وضعیت ثابتی در آب قرار داشته باشد و نیرویی از بیرون یا حرکت خود کشتی بر آن اعمال نمی‌شود.

۲. آبخور دینامیک (Dynamic Draft)

آبخور دینامیک (Dynamic Draft) زمانی است که کشتی در حال حرکت است و نیروهایی مانند مقاومت آب (Water Resistance) و نیروی پیشرانه (Propulsive Force) بر آن اعمال می‌شوند. این نوع آبخور معمولاً کمی بیشتر از آبخور استاتیک است، زیرا فشارهای خارجی ناشی از حرکت به بدنه کشتی وارد می‌شوند.

۳. آبخور بارگیری‌شده (Laden Draft)

آبخور بارگیری‌شده (Laden Draft) عمقی از آب است که کشتی هنگام حمل بار کامل به آن میزان فرو می‌رود. این آبخور، در بسیاری از قراردادهای حمل و نقل دریایی، مانند قراردادهای یدک‌کشی و حمل بارهای سنگین (Heavy Lift and Towage Charters)، اهمیت دارد. مشخص کردن "بیشترین آبخور پیش‌بینی‌شده برای بارج بارگیری‌شده" از الزامات اصلی برای تضمین حرکت ایمن کشتی در آبراه‌ها و بنادر کم‌عمق است. میزان Laden Draft بر اساس وزن و توزیع بار روی کشتی محاسبه می‌شود و نقش مهمی در برنامه‌ریزی مسیرها دارد.

۴. آبخور قالبی (Moulded Draft)

آبخور قالبی (Moulded Draft) به عمق کشتی از پایین‌ترین نقطه کف تا خط قالب‌گیری روی بدنه‌ی کشتی اشاره دارد. این مقدار شامل برآمدگی‌ها و بخش‌های بیرونی دیگر بدنه نمی‌شود و بیشتر در طراحی‌های اولیه کشتی و تحلیل‌های استحکام ساختاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۵. آبخور جلو و عقب (Forward and Aft Draft)

کشتی‌ها اغلب دارای آبخور متفاوت در قسمت جلو (سینه - Bow) و عقب (پاشنه - Stern) هستند. این اختلاف آبخور به دلیل توزیع بار و طراحی کشتی می‌تواند ایجاد شود و بر ثبات (Trim) و مانورپذیری (Maneuverability) کشتی تأثیر می‌گذارد.

۶. آبخور مینیمم و ماکزیمم (Minimum and Maximum Draft)

آبخور ماکزیمم (Maximum Draft) حداکثر میزان آبخوری است که کشتی هنگام بارگیری کامل به آن می‌رسد. از سوی دیگر، آبخور مینیمم (Minimum Draft) حداقل میزان عمق مورد نیاز است که برای ایمنی کشتی باید رعایت شود.

 

 تأثیرات آبخور بر عملکرد کشتی

میزان آبخور بر مصرف سوخت، ثبات و کارایی کشتی تأثیرگذار است. کشتی‌هایی با آبخور زیاد ممکن است اصطکاک بیشتری با آب داشته باشند و در نتیجه به مصرف سوخت بیشتری نیاز داشته باشند. آبخور کمتر نیز می‌تواند باعث عدم تعادل کافی و افزایش خطر واژگونی در امواج بزرگ شود.

 

جمع‌بندی

آبخور در طراحی، بارگیری و بهره‌برداری از کشتی‌ها یکی از عوامل کلیدی است. شناخت انواع مختلف آبخور و تأثیرات آن بر عملکرد کشتی‌ها به بهبود ایمنی و بهره‌وری کمک می‌کند و امکان تصمیم‌گیری بهتر در طراحی، بارگیری و انتخاب مسیر را فراهم می‌سازد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *